Bilgisayarınızı oluşturan birçok parça mevcut. Anakart, RAM, işlemci, SSD , PC kasası bunlardan birkaç tanesi. Ekran kartı da bunlardan birisi. Hatta en kritik olan parçalardan birisi diyebiliriz. Çünkü ekran kartınız size oyun oynarken daha iyi performans sağlıyor ve daha iyi grafikler sunuyor. Peki ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli? İşte bu içeriğimizde tek tek bunlara değineceğiz. Bu sayede ekran kartı satın alacağınız zaman daha çok bilgi sahibi olacaksınız. Ayrıca size en uygun olan ekran kartını seçebileceksiniz.
İçindekiler
İçeriğin hemen başında belirtelim, bu içerik bilgisayar donanımları hakkında az bilgisi olan kullanıcılar için hazırlandı. Zaten bildiğiniz kısımlar varsa bir sonraki başlığa geçerek devam edebilirsiniz. Burada amaç herkesin bilgiye rahatça ulaşabilir olması. Şimdi her şeyden önce kısaca ekran kartı nedir bunu bir inceleyelim.
Ekran Kartı Nedir? Ne İşe Yarar?
Ekran kartı bilgisayarınızda işlem yaptığınızda yapılan işlemleri kendi bünyesinde düzenleyip görüntü olarak monitöre aktarır. Yani bir nevi ekran kartı bilgisayarınızın diğer donanımlarının yaptığı işlemleri görüntü olarak monitöre aktaran bir köprü görevi görmektedir.
Ekran kartınızın özellikleri ne kadar iyiyse bu işlemler hem daha kısa sürede işlenir hem de daha kaliteli olarak aktarılır. Tabi bunu da belirleyen birçok faktör mevcut. Birazdan bunlara teker teker değineceğiz.
Ne İçin Kullanacağınız Çok Önemli
Sadece ekran kartı satın alırken değil, herhangi bir ürün satın alırken mutlaka ne amaçla kullanacağınızı önceden belirlemeniz gerekir. Bu sayede önümüzde duran seçenekleri biraz daha net bir şekilde belirlemiş oluruz. Ekran kartında da durum farklı değil. Öncelikle ekran kartınızı ne için kullanacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Bu kısımda birçok kişi oyun kısmını seçecektir. Fakat işin bir de tasarım kısmı var. Özellikle video düzenleme ve 3D modelleme işlemleri ile uğraşanlar daha farklı ekran kartlarına yönelebiliyor. Hatta son dönemlerde mining için de ekran kartları oldukça sık tercih ediliyor.
Aslında hangi amaçla almak isterseniz isteyin daha fazla performans için daha iyi ekran kartlarına bakmak zorunda kalıyorsunuz. Bu her durumda aynı sonucu veriyor. Fakat oyun ya da tasarım amaçlı kullanımın dışında mining amaçlı kullanmak istiyorsanız orada biraz daha detay işin içine giriyor. Günümüzde neredeyse her ekran kartı ile mining yapılabiliyor. Fakat ekran kartının özellikleri kazma işlemini etkilediği için daha spesifik özelliklere göre tercih etmek gerekiyor.
Bu arada bir de sadece internete girmek, ders çalışmak ya da bir şeyler izlemek isteyen bir kesim de mevcut. Eğer bu amaçlarla bir ekran kartı arıyorsanız o zaman bütçenin ağzının çok açılmasına gerek yok. Hatta birçok dahili ekran kartı bu gibi işlemler için yeterli olduğundan dolayı ekran kartı almanıza bile gerek kalmıyor.
Bütçeniz Ne Durumda?
Ekran kartları maalesef ki günümüzde çok da ucuz parçalar değiller. Artık ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli diye sorulduğunda direkt olarak bütçe durumuna bakıyoruz. Bütçemizin el verdiği en iyi ekran kartını sistemimize dahil etmek bir hayli zor fakat imkansız değil.
Bütçenizi belirledikten sonra aşağıda yer alan kriterlere mutlaka göz gezdirin. Eğer ki bütçeniz çok yüksek değilse bazı özelliklerden kısmanız gerekebilir. Fakat bütçeniz el verdiği sürece var olan en iyi ve en güncel ekran kartına sahip olmanız daha iyi olacaktır.
Bu arada ekran kartınızı değiştirmek istiyorsanız fakat bunun ayıracağınız bir bütçe yoksa o zaman GeForce Now teknolojisinden yararlanabilirsiniz. Kendi bilgisayarınızı kullanarak sanal bilgisayarlar üzerinden RTX teknolojisini destekleyen oyunları oynamanız mümkün. Bunun için GeForce Now Nedir? Nasıl Kullanılır? isimli içeriğimizden yararlanabilirsiniz.
VRAM Kapasitesi Her Şey Değildir
Bilgisayarınızda bulunan anakarta taktığımız geçici belleklere RAM adı veriliyor. VRAM’de aslında bunun ekran kartı versiyonu. Bilgisayar üzerinde yapılan işlemlerin ekran kartının üzerindeki işlemciye aktarılmasını sağlayan geçici bir bellek türüdür. Verileri alır, kısa süreli olarak hafızasında tutarak ekran kartı işlemcisine gönderir.
Bir ekran kartı satın alacağınız zaman 3GB, 4GB, 8GB gibi ibareler görürsünüz. İşte bu ekran kartının VRAM kapasitesini gösterir. Tabi VRAM kapasitesi ne kadar yüksek olursa yapılan işlemlerin kalitesi de o kadar iyi olur. Hatta oyunlar özelinde örnek verecek olursak bir oyundaki grafiklerin kalitesi ne kadar yüksek, ne kadar kaliteli ise sizin de kullanmanız gereken VRAM kapasitesinin o kadar yüksek olması gerekir. 4K kalitesinde bir oyunu ele alacak olursak ortalama 8GB VRAM kapasitesine ihtiyaç duyarsınız. Ya da mining söz konusu ise minimum 6GB VRAM kapasiteli bir ekran kartına ihtiyacınız olacaktır. Bu arada VRAM tek başına oyunlarda daha iyi grafikler almanıza katkı sağlamaz. Bunun için birkaç birimin daha iyi kalitede olması gerekir.
GPU İle CPU’yu Birbirine Karıştırmayın
Hemen baştan söyleyelim GPU ile CPU tamamen birbirinden bağımsız terimler. CPU, Central Processing Unit’in kısaltmasıdır. Yani merkezi işlem birimi. Bu parça bilgisayarımızın temel parçalarından birisi olan işlemci demek. GPU ise Graphics Processing Unit’in kısaltmasıdır. Türkçesi Grafik İşlem Birimi. Yani ekran kartınızın bünyesinde bulunan işlemcidir.
Bu çok karıştırılan iki terimi birbirinden ayırdığımıza göre devam edebiliriz. Az önce anlattığımız VRAM yapılan işlemleri kısa süreli olarak bünyesinde tutar ve ekran kartının işlemcisi olan GPU’ya iletir. GPU da bu verileri alarak işler ve monitörünüze iletir. Sadece görüntü aktarımını yapmıyor aynı zamanda görüntü hesaplamalarını da yapıyor. Normal şartlarda işlemciler hesaplamalar ile uğraşır. Fakat GPU görüntü hesaplamalarını yaparak CPU’nun yükünü azaltmış oluyor. Bu sadece CPU da daha verimli bir şekilde çalışabiliyor.
GPU’ların görüntü hesaplama hızları artık ciddi bir oranda artış gösterdi. Tabi bu artışlar kaliteyi pozitif anlamda olumlu etkilediği için ekran kartı fiyatlarında da artışlar oluyor. Özellikle son birkaç senedir hayatımızda olan RTX teknolojisi ile fiyatların epey bir arttığını görüyoruz. Yani ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli diye sorulduğu zaman GPU değerini unutmuyoruz. Ekran kartınızın GPU değerleri ne kadar iyi olursa değeri de o kadar fazla oluyor.
Bir de Ekran Kartını Serinletmek Gerek
Ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli isimli içeriğimizde buraya kadar sizlere ekran kartı nedir, ne işe yarar soruları ile giriş yaptık. Hemen ardından kullanım amacının, VRAM kapasitesinin ve GPU’nun ne kadar önemli olduğundan bahsettik. Şimdi sıra geldi ekran kartımızı soğutmaya.
Ekran kartlarını burada bir insan gibi düşünebilirsiniz. Bir insan nasıl ki sürekli olarak fiziksel bir yük altına girerse terlemeye başlarsa aslında ekran kartınızda da durum aynı oluyor. İşlem kapasiteleri ve süreleri arttıkça ekran kartı ısınmaya başlar. Ve çok ısınması da son isteyeceğimiz şeylerde birisi. O nedenle ekran kartının soğutma sistemi oldukça önemli.
Eskiden ekran kartlarının boyutları küçük oluyordu. Üstleri açık hatta ufak bir fan eklentisi ile satılıyordu. Fakat teknoloji gelişti, ekran kartlarının yükü arttı. Bu da boyutların büyümesine, fan sayısının artmasına neden oldu. Artık ekran kartlarında tek fan olan modeller neredeyse üretilmiyor.
Eğer ki ekran kartınıza sıvı soğutma desteği sağlamayacaksanız o zaman entegre edilmiş soğutma sistemlerine dikkat etmeniz gerekiyor. Büyük fanlara sahip olan ekran kartları sistemi daha az yoracaktır. Bu arada fan tasarımları, sayıları, ekran kartının boyutları marka ve modellere göre değişiklik gösteriyor. Yani hepsinde aynı değil. O yüzden biraz inceleme yaparak almanızda fayda var.
Bilinmedik Markalardan Uzak Durun
Ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli isimli içeriğimizdeki bu başlık aslında oldukça önemli. Çünkü birçok kişi ucuz diye bilinmeyen markalara yönelebiliyor. Tabi sonrası genelde hüsran oluyor. Aslında sadece ekran kartı satın alırken değil herhangi bir teknolojik ürün alırken mutlaka markasına dikkat etmelisiniz. Zira teknolojik ürünlerin fiyatları oldukça yüksek oluyor sırf ucuz olsun diye bir parçaya iki kere para ödemek çok mantıklı olmuyor.
Ekran kartı konusunda ASUS, MSI, EVGA, Gigabyte, Sapphire gibi bilinen markaları tercih etmeniz daha güvenli olacaktır. Fakat bazı sitelerde adı sanı duyulmamış markaların ürünlerini görebilirsiniz. Hatta genelde bilinen markaların en iyi ekran kartlarını yarı fiyatına sattıklarını görürsünüz. Fakat bu sizi aldatmasın. Her zaman için bildiğiniz ve güvendiğiniz markaları seçmeniz daha mantıklı olacaktır. En azından bir sıkıntı yaşadığınız zaman karşınızda iletişim kurabilecek bir firma olacaktır.
Artık İşlevi Kadar Boyu da Önemli
“Önemli olan işlevi, boyu değil.” klişesi artık ekran kartları ile son buluyor. Çünkü ekran kartınızın boyutu kasa durumunu da etkiliyor. Boş PC Kasası Satın Alma Rehberi isimli içeriğimizde bundan biraz bahsetmiştik. Tabi ki her şeyde olduğu gibi bilgisayar kasanızda da belirli bir kapasite var. Eğer ki ekran kartı alanı kasa içerisinde yeterli değilse ve kasanızı değiştirmek istemiyorsanız o zaman boş alana uyacak kadar boyutlara sahip bir ekran kartı bakmanız daha doğru olur. Fakat sıfırdan bir sistem topluyorsanız tabi ki önce ekran kartını seçip ardından PC kasasını seçmek daha mantıklı olacaktır.
Bit Yolu Değeri Ne İşinize Yarar?
Ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli isimli içeriğimizde genelde gözden kaçan bir detaya yer vermek istedik. O da bit yolu değeri. Az önce hatırlarsanız VRAM kısmında bir durumdan bahsettik sizlere. Ekran kartınızın daha iyi grafikler sağlaması VRAM’in tek başına yapabileceği bir şey değil. Onu destekleyecek bazı etmenler bulunuyor. Bit yolu değeri de bunlardan birisi.
Örneğin 4GB VRAM kapasitesine sahip bir ekran kartınız var ve bu size yetiyor. Daha iyi performans alabilmek için VRAM kapasitesini arttırmanıza gerek yok. Bunun yerine bit yolu değeri daha yüksek olan bir ekran kartı kullanmanız gerekir. Bunu daha basit bir örnek ile açıklayalım.
VRAM’i bir havuz olarak düşünün. Bu havuzun 100 litre su aldığını var sayalım. 100 litre su alabilen bu havuzu tek bir kanaldan su ile doldurmak daha uzun sürecektir. Fakat su kanallarını arttırırsak o zaman havuz daha hızlı dolacaktır. İşte havuzu doldurmanızı sağlayan kanallar da bit yolu değeri olarak karşımıza çıkıyor. Yani bir işlemi 128bit’lik bir ekran kartı ile yapmak biraz daha yavaş olacakken 256bitlik bir ekran kartı ile yapmak daha hızlı olmasını sağlayacaktır. Yani depo kapasitesinden çok o depoyu dolduracak olan muslukların sayısı daha önemlidir.
Birçok mağazada ekran kartı almak istediğinizi söylediğiniz zaman eğer ki karşı taraf bilginizin az olduğunu görürse size daha yüksek VRAM kapasiteli ekran kartlarını satmaya çalışabilir. Bu nedenle ekran kartı satın alacağınız zaman mutlaka bit değerine göz atın.
Biraz da Gözlerimiz Bayram Etsin
Ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli içeriğimizin en gereksiz maddesi ile karşı karşıyayız. Evet en gereksiz kısmı. Ama bazı kullanıcılar buna da önem veriyor. İşin tasarım kısmından bahsediyoruz. Eğer ki yan paneli şeffaf olan bir kasa kullanıyorsanız hatta ekran kartını dikey olarak konumlandırma şansınız varsa o zaman bırakın gözleriniz de bayram etsin.
Ekran kartı seçme konusundaki öncelikli olan kriterlere uygun bir filtreleme yaptıysanız ve karşınızda aynı özelliklere sahip birden fazla ekran kartı modeli kaldıysa o zaman tasarımı güzel olan ekran kartını seçmenizde hiçbir engel yok demektir. Bu kısımda da dilerseniz ekran kartının rengine ya da aydınlatmasına göre karar verebilirsiniz.
Bazı PC kasalarında beyaz ya da siyah gibi tek rengin hakim olduğunu görürüz. Daha sade ve minimal yapıda olabilir bu konsept. O zaman ona uygun bir ekran kartı seçmeniz daha mantıklı olur. Fakat bazı oyuncular var ki her şeyde RGB LED aydınlatma görmek istiyor. Eğer bu tarz bir kasa kurmayı planlıyorsanız o zaman aydınlatması olan ekran kartlarını tercih edebilirsiniz.
Ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli isimli içeriğimizde sizlere olabildiğince basit bir anlatımla bilgi vermeye çalıştık. Artık ekran kartı alacağınız zaman öncelikli olarak nelere dikkat etmeniz gerektiğinizi biliyorsunuz. Bu satın alma rehberi sayesinde hem doğru parçayı seçebilir hem de dolandırılmaktan uzak durabilirsiniz. Satın Alma Rehberi başlığı altında diğer donanımlara ve aksesuarlara ait rehberleri de bulabilirsiniz. Peki sizce öncelikli olarak ekran kartı alırken nelere dikkat edilmeli? Yorumlar kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.
